انواع پسماند

انواع پسماند

در زندگي روزمرة بشر، زائدات مختلفي توليد مي شود كه مي توان آن را به دو دستة كلي پسماند و پساب تقسيم كرد. در اين تقسيم بندي، هر نوع مادة جامد، گاز و مايعي (به غير از فاضلاب) که به طور مستقيم يا غير مستقيم از فعاليت انسان حاصل شده و از نظر توليد کننده، زائد تلقي شود، جزء گروه پسماندها، محسوب مي گردد و فاضلابهاي توليدي نيز، در دسته پسابها، قرار مي گيرد. پسماندها را مي توان بر حسب منابع توليد كنندة آن، به انواع مختلف طبقه بندي نمود

پسماند هاي عادي

به کليه پسماندهايي گفته مي شود که به صورت معمول از فعاليتهاي روزمره انسانها در شهرها، روستاها و خارج از آنها توليد مي شود و شامل نخاله هاي ساختماني و زباله هاي خانگي مي گردد. زباله های خانگی خود به دو دسته پسماند تر و پسماند خشک تقسیم می  شوند

 پسماند تر

پسماند تر که به آن پسماند آلي، ارگانيك يا فساد پذير نیز میگویند شامل پسماند هاي مواد غذايي مثل پس مانده های غذا، پوست میوه و سبزیجات، روغن‏های خوراکی سوخته و فاسد شده، تفاله چای و همچنین پسماندهای باغبانی و فضای سبز می باشد. بخش بزرگي از زباله هاي خانگي را پس مانده هاي گياهي و حيواني تشكيل مي دهند که كمّيت این پسماند ها در طول سال متغير بوده و در ماه هاي تابستان، كه مصرف ميوه و سبزي بيشتر است، به حداكثر مي‌رسد. پسماند هاي غذايي مهمترين قسمت زباله است، چرا كه از يك سو به دليل تخمير و فساد سريع، بوهاي نامطبوع توليد كرده و محل مناسبي براي رشد و تكثير مگس و ساير حشرات و جوندگان است و از سوي ديگر به دليل قابليت تهيه كود از آن (كمپوست) از اهميت به سزایی برخوردار می باشد.

جمع آوری پسماند تر بطور یک شب در میان از درب منازل صورت می گیرد.

یکی از مسایل مهم در رابطه با پسماند تر مساله شیرابه است. شیرابه عبارت است از مایعی بد بو به رنگ قهوه ای تیره که از داخل موادزائد به خارج تراوش کرده و حاوی مواد محلول ومعلق می باشد. مهم ترين علت ايجاد شيرابه، مايعات و رطوبتي است كه در كيسه هاي زباله جمع مي شود، در حقيقت مايعات مثل انواع نوشيدني یا آب خورشت به صورت مستقيم و پوست و تفاله ميوه ها نيز به شكل غيرمستقيم شيرابه ايجاد مي كنند. از هر تن زباله حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ ليتر شيرابه تولید مي شود كه خطر اصلي آن در مراكز دفن، نفوذ اين مايع به آب‌هاي زيرزميني، خاك و چاه‌هاي اطراف مي‌باشد. وجود موادي چون فلزات سنگین، مواد سمي و مواد آلی با غلظت‌هاي زياد، ازعوامل آلودگي شيرابه است و اجزای آلي شناخته شده در شيرابة مراكز دفن نيز بيشتر، ازگروه مواد سمي مي‌باشند. توليد شيرآبه در فصول مختلف متفاوت است، در فصل تابستان به دليل استفاده از ميوه هاي آب دار توليد شيرآبه افزايش مي يابد بطوریکه ۲۵ درصد وزن پساند را شيرآبه تشکیل می دهد. همچنین شیرابه زباله علاوه بر آلودگی‌های زیست محیطی به دلیل ايجاد محیط اسیدی خسارت زيادي به خودروهای حمل زباله و ماشین آلات و تجهیزات ديگر نیز وارد مي نمايد. بهترين كار براي جلوگيري از توليد شيرابه،  جداسازي مايعات از ديگر زباله هاست. فقط كافي است وقتي ظرف خورشت را در ظرفشويي قرار مي دهيم آب آن را از ساير مواد جدا كرده و به درون سيستم تصفيه بريزيم.

 پسماند خشک

پسماندهای خشک به ویژه کاغذ، مقوا، پلاستیک، فلزات و شیشه از ارزش اقتصادی و زیست محیطی برخوردار بوده و در صورت تفکیک، در واحدها و کارخانجات بازیافت به محصولاتی با کاربردهای مشابه و یا جدید تبدیل می شوند تا از اتلاف منابع و سرمایه های ملی جلوگیری به عمل آید. در واقع تفکیک پسماند ارزشمند در مبدأ سبب صرفه‌جویی ۳۰ درصدی در هزینه ها می شود.

از مهمترين اهداف پردازش مواد زايد جامد، بازيافت و جداسازي تركيبات با ارزش از داخل زباله و تبديل آن به مواد اوليه مي‌باشد. در این میان روش جداسازي و تفكيك در مبدأ يكي از مهمترين و كم هزينه ترين روش‌هاي جداسازي و تفكيك مواد زايد، محسوب مي‌شود.

جمع آوری این نوع پسماند به صورت یک روز در هفته از درب منازل انجام می شود، همچنین شهروندان می توانند با مراجعه به ایستگاه های ثابت یا غرفه های بازیافت، پسماند خشک خود را به آنها تحویل دهند.

 پسماند هاي پزشکي( بيمارستاني)

به کليه پسماند هاي عفوني و زيان آور ناشي از بيمارستان ها، مراکز بهداشتي درماني، آزمايشگاه هاي تشخيص طبي و ساير مراکز مشابه گفته مي شود. ساير پسماند هاي خطرناک بيمارستاني از شمول اين تعريف خارج است.

جمع آوری این نوع از پسماند به عهده وزرات بهداشت و درمان می باشد.

 پسماندهاي کشاورزي

به پسماند هاي ناشي از فعاليت هاي توليدي در بخش کشاورزي گفته مي شود. اين پسماندها شامل فضولات، لاشه حيوانات (دام، طيور و آبزيان)، محصولات کشاورزي فاسد يا غير قابل مصرف مي باشند.

جمع آوری پسماندهای کشاورزی در صورتی به عهده این سازمان است که به پسماند عادی تبدیل شود.

 پسماند هاي صنعتي

به کليه پسماند هاي ناشي از فعاليت هاي صنعتي و معدني و پسماند هاي پالايشگاهي صنايع گاز، نفت و پتروشيمي و نيروگاهي و امثال آن گفته مي شود كه شامل براده ها، سرريزها، لجنهاي صنعتي و ... مي گردد.

دفع این نوع از پسماند به عهده تولید کننده آن است و تنها در صورتی که به پسماند عادی تبدیل شود توسط این سازمان جمع آوری می گردد.

 پسماندهاي ويژه

مواد زاید خطرناک یا پسماندهای ویژه یعنی کلیه پسماندها غیر از مواد پرتوزا که به دلیل بالا بودن حداقل یکی از خواص خطرناک از قبیل میل ترکیبی شدید، قابلیت انفجار یا اشتعال، سمیت، خورندگی، اکسید کنندگی، بیماری یا عفونت زایی و مشابه آن برای محیط زیست یا سلامتی انسان و سایر جانداران خطرناک بوده و به مراقبت ویژه نیاز داشته باشند.

جمع آوری این نوع پسماند نیز همراه با پسماند خشک یک روز در هفته ولی به صورت جدا از پسماند خشک صورت می گیرد. لازم به ذکر است که این نوع پسماند را باید در کیسه های قرمز رنگی که در غرفه ها توزیع می شود، جمع آوری و از مخلوط کردن آن با پسماند عادی خودداری نمود.

معمولترین پسماندهای جز ویژه شهری شامل موارد زیر است:

 ضایعات الکترونیک

پسماندهای الکترونیک را به دلیل خطر آفرین بودن می توان زیر مجموعه ای از پسماندهای جز ویژه حساب کرد اما به دلیل ماهیت و حجم متفاوت این نوع پسماند آن را در دسته بندی جداگانه ای قرار داده ایم. زباله الکترونیک به دستگاه‌های الکترونیکی مصرف شده و قطعات آنان همچون تلفن ها, کامپیوترها، لوح های فشرده و... گفته می‌شود که حاوی فلزات خطرناکی مانند سرب، کادمیوم و جیوه هستند و در صورت رهاسازی در طبیعت پس از پایان عمر مفید و عدم بازیافت صحیح, از آلاینده های خطرناک محیط زیست به شمار می‌روند. انواع ضایعات الکترونیک شامل موارد زیر می شود

جمع آوری این اقلام در غرفه های بازیافت صورت می گیرد همچنین در منطقه ۱۳ شهر اصفهان نیز یک کانکس ویژه برای جمع آوری ضایعات الکترونیک بطور اختصاصی به جمع آوری این ضایعات می پردازد.

 اقلام حجیم اسقاطی

این نوع پسماند زیرمجموعه ای از پسماند خشک محسوب می شود اما به دلیل حجیم بودن به صورت جداگانه جمع آوری می شود. این نوع از پسماند شامل

· وسایل چوبی و فلزی بزرگ

· چرم، پارچه و منسوجات

· دستگاه های سرمایش و گرمایش

· مبلمان منزل

و سایر اقلامی است که اندازه آنها بزرگتر از پسماندهای معمول تولید شده در منازل باشد.

جمع آوری این نوع از پسماند رایگان بوده و به استثنای دو ماه آخر سال در جمعه آخر هر ماه انجام می شود و در دو ماه آخر سال به دلیل افزایش حجم این پسماندها جمع آوری هر هفته صورت می گیرد. لازم به ذکر است که برای جمع آوری این اقلام شهروندان باید با سازمان تماس گرفته و آدرس خود را اعلام کنند.