۱۰ شهريور ۱۳۹۵

بزرگ شدن پروستات در مردان

بیش از نیمی از مردان بالای سن ۶۰ سال دچار بزرگی پروستات هستند و احتمال بروز بزرگ شدن پروستات با افزایش سن افزایش می‌یابد. در سن ۸۰ سالگی حدود ۸۰ درصد مبتلا....

 بزرگی خوش خیم پروستات چیست؟

بیش از نیمی از مردان بالای سن ۶۰ سال دچار بزرگی پروستات هستند و احتمال بروز بزرگ شدن پروستات با افزایش سن افزایش می‌یابد. در سن ۸۰ سالگی حدود ۸۰ درصد مبتلا خواهند بود. اما فقط ۴۰ تا ۵۰ درصد موارد واقعاً دچار علائم ناشی از بزرگی پروستات خواهند بود. در بزرگی خوش خیم  پروستات اول قسمت‌های مرکزی پروستات بزرگ می‌شود، بزرگی این ناحیه معمولاً بر روی پیشابراهی که از داخل پروستات عبور می کند فشار می‌آورد.

 گاهی اوقات این حالت منجر به بروز علایم و مشکلات ادراری خواهد شد. معمولاً بزرگی خوش خیم پروستات در عملکرد جنسی اختلالی ایجاد نخواهد کرد. باید بخاطر داشت که بزرگی خوش خیم پروستات سرطان نبوده و منجر به بروز سرطان نیز نخواهد شد. اما ممکن است فرد همزمان دچار بزرگی پروستات و سرطان پروستات باشد.

 

 علایم اختلال بزرگی پروستات چگونه است ؟

همانطور که گفته شد بسیاری از مردان مبتلا به بیماری بزرگی پروستات فاقد علائم می‌باشند. اما زمانیکه بزرگی پروستات در روند ادرار کردن دخالت کند منجر به بروز علایمی خواهد شد نظیر : جریان ضعیف ادراری، احساس عدم تخلیه کامل مثانه، تأخیر در شروع ادرار، احساس ادرار کردن مکرر، بیدار شدن از خواب در شب جهت ادرار کردن و نیاز به زور زدن برای ادرار کردن

 این علائم ثانویه به اثر بزرگی پروستات برروی پیشابراه و بعد از آن برروی مثانه می‌باشد. در مراحل اولیه عضلات مثانه می‌توانند بر تنگی پیشابراه غلبه کند، اما بعداً عضلات مثانه ضخیم تر، حساس‌تر، و قوی‌تر خواهند شد که سبب احساس ادرار مکرر می‌شود.در بعضی موارد زمانیکه پروستات بزرگ می شود، چنان پیشابراه را تحت فشار قرار می‌دهد که مثانه قادر نیست بر این نیرو غلبه کند، لذا نمی‌تواند بطور کامل تخلیه شود.

 اگر عفونت ادراری ایجاد شود ممکن است علایمی نظیر حس درد و سوزش در ادرار کردن رخ دهد. در تعداد کمی از موارد مبتلا به بزرگی خوش خیم پروستات، این حالت ممکن است منجر به بروز عفونت‌های مکرر ادراری، عدم تخلیه کامل ادرار و آسیب‌های تدریجی به مثانه و کلیه‌ها شود.

 

 غده پروستات چیست ؟

پروستات بخشی از عضو جنسی مردان است که به شکل و اندازه تقریبی گردو، زیر مثانه قرار گرفته و مجرای خروجی آن را احاطه کرده است.

 نقش پروستات چیست ؟

نقش پروستات تولید مایع و روان کردن حرکت اسپرماتوزوئیدها به خارج است.

 

 تشخیص بزرگی خوش خیم پروستات چگونه است؟

بعد از اخذ شرح حال کامل باید معاینه انجام شود که معمولاً جهت انجام معاینه پروستات باید از طریق انگشت، ركتوم بیمار (از راه مقعد) مورد معاینه قرار گیرد. از این طریق پزشک می تواند بزرگی پروستات یا وجود توده یا هر گونه بافت غیر طبیعی که نشاندهنده سرطان باشد را مورد ارزیابی قرار دهد. اگر چه ممکن است این معاینه تا حدی ناراحت کننده باشد اما سبب بروز آسیب نشده و دردی نیز ایجاد نخواهد کرد. از آنجایی که معمولاً قسمت مرکزی پروستات بزرگ می‌شود. ممکن است گاهی فرد دچار علائم باشد اما در معاینه پروستات بزرگ نباشد. از طرف دیگر بسیاری از مردان مبتلا به بزرگی پروستات ممکن است بدون علامت باشند. بعد از تشخیص وجود این مشکل باید جهت پیگیری درمان‌های لازم، فرد به متخصصین کلیه و مجاری ادراری مراجعه نماید.

 

 بیماری پروستات سه نوع دارد:

اول بزرگی خوش خیم یا بزرگ شدگی غیر سرطانی پروستات است که در اثر آن بافت پروستات بزرگ و متورم شده و نهایتا جریان خروج ادرار را قطع می‌کند، در نتیجه ادرار درون مثانه باقی می‌ماند. بزرگی خوش خیم پروستات معمولا در مردان بالای ۶۰ سال رخ می‌دهد‌ (مردان زیر ۵۰ سال ندرتا دچار آن می‌شوند). علت غالب بزرگ شدگی‌های پروستات بزرگی خوش خیم می‌باشد.

 - عوارض احتمالی این نوع بیماری پروستات عبارتند از:

1.یکی از عوارض احتمالی بزرگ شدن پروستات این است که مثانه ضعیف و ممکن است متسع و به سایر اعضای بدن فشار وارد کند.

2.یکی دیگر از عوارض احتمالی بزرگ شدن پروستات این است که ممکن است آسیب کلیه و گردش خون تصفیه نشده در بدن به دلیل پس زدن ادرار از مثانه به کلیه به وجود آید.

علائم و نشانه‌های آن‌: احساس نیاز مکرر به تخلیه ادرار به ویژه در شب، فوريت در تخليه ادرار‌، دشواری در آغاز ادرار، جریان کم فشار ادرار، چکیدن یا قطره قطره آمدن غیر طبیعی ادرار و احساس پر بودن مثانه و ناتوانی در ادرار کردن است.

 

چگونگی تشخیص بیماریهای پروستات:

1.     معاینه مقعدی:

 

با پوشیدن یک دستکش لاستیکی پزشك، از طریق ركتوم (مقعد) پروستات شما را احساس می‌کند. او می‌تواند توده‌ها، تورم و یا ناراحتی که نشانگر بیماری باشد را تشخیص دهد. گرچه بسیاری از آقایان از انجام معاینه مقعدی طفره می‌روند ولی این معاینه فقط ناراحتی مختصری ایجاد کرده و تنها چند ثانیه طول می‌کشد.

 

2.     آزمایش آنتی ژن ویژه پروستات در خون (PSA):

پروستات بزرگ شده یک پروتئین را به میزان بیشتری ترشح می‌کند. این آزمایش میزان آن پروتئین را در خون اندازه می‌گیرد. این آزمایش ۱۰۰ درصد دقیق نیست و ممکن است همراه با سایر آزمایشات مورد استفاده قرار گیرد.

 

3.     آزمایشات دیگر:

ممکن است لازم باشد آزمایشات دیگری انجام شود. مانند انجام سونوگرافي، سیستوسکوپی، سی تی اسکن یا MRI که برای دید بهتر درون پیشابراه و پروستات صورت می‌گیرد.

 

 بیماری بزرگ شدن پروستات در چه زمانی و چگونه باید درمان شود؟

بزرگي خوش خيم پروستات فقط زمانیکه منجر به بروز علائم شدید شود یا اینکه سبب بروز اختلال در عملکرد کلیه ها و مجاری ادراری شود. باید تحت درمان قرار گیرد. تنها وجود یک پروستات بزرگ دلیل بر درمان نیست. اگر بزرگی پروستات وجود دارد اما علامتی نباشد ممکن است تنها نیاز به انتظار باشد. البته باید در طی این مدت فرد تحت نظارت دقیق پزشک بوده و سالانه یک یا دو بار مورد معاینه قرار گیرد. گاهی اوقات ممکن است علائم بدون درمان بهبود یابند. اما در صورت تشدید علایم نسبت به قبل حتماً باید به پزشک مراجعه نمود.

 

درمان احتمالی پروستات غیر سرطانی عبارتست از:

-درمان دارویی که به تحلیل رفتن بافت پروستات یا شل شدن عضلات کمک می‌کند.

-جراحی برای برداشتن بافت اضافی پروستات و کاهش فشار بر پیشابراه، انجام می‌شود.

-اتساع با بادکنک که در آن بادکنک در داخل پیشابراه قرار داده می‌شود و متورم می‌شود تا پیشابراه را گشاد نماید.

 -درمانهای جدید شامل جراحی لیزری، منجمد کردن بافت پروستات و درمان گرمایی با میکروویو (حرارت دادن بافت پروستات با میکروویو) می‌باشد.

 

 دومین نوع بيماري پروستات، التهاب پروستات است که پروستاتيت ناميده مي‌شود و می‌تواند حاد یا مزمن باشد و در هر سنی مردان را مبتلا سازد.

پروستاتيت حاد وقتی رخ می‌دهد که پروستات ناگهان ملتهب شود. گرچه این مورد نادر است ولی می‌تواند موجب عفونت چرکی و بند آمدن ادرار در موارد وخیم شود. پروستاتيت مزمن در دراز مدت و مکررا رخ می‌دهد، این التهاب از التهاب حاد پروستات شایع‌تر است و معمولا مانند آن وخیم نیست. التهاب حاد پروستات ممکن است به التهاب مزمن تبدیل شود.

 

 عواقب احتمالی التهاب پروستات عبارتند از: بزرگ شدگی پروستات، تنگی پیشابراه، کندی یا بند آمدن ادرار و سایر مشکلات جدی مجرای ادرار، درمان این نوع پروستاتيت بسته به حاد یا مزمن بودن آن متفاوت است‌. درمان برای پروستاتيت حاد با مصرف آنتی بیوتیک‌های خوراکی، تخلیه با سوند یا تخلیه با عمل جراحی در موارد وخیم مقدور می‌باشد و پروستاتيت مزمن را نیز می‌توان با مصرف آنتی بیوتیک‌ها، ماساژ پروستات برای افزایش تخلیه و جراحی در صورتی که داروها‌ و ماساژ اثر بخش نباشد درمان کرد. البته درمان بسته به بیماری و بیمار تغییر می‌کند. آمیزش برای افزایش تخلیه پروستات پیشنهاد می‌شود. آب گرم و مصرف کردن ادویه جات نیز ایرادی ندارد.

 

 سومین نوع  بيماري پروستات که جدی ترین نوع این بیماری است سرطان پروستات است البته این شکل از سرطان پروستات در میان آقایان کمتر از ۴۰ سال نادر است ولی در آقایان بالای ۶۰ سال شایع می‌باشد. علت این بیماری نامشخص است.

 

در این نوع بیماری سلول‌های سرطانی به بافت طبیعی پروستات هجوم آورده، آن را تخریب کرده و جایگزین آن می‌شوند. اگر سرطان تشخیص داده نشود ممکن است به سایر قسمت‌های بدن انتشار یابد.

 

 علایم سرطان پروستات عبارتند از:

درد در ناحیه لگن، کمر، ران‌ها، تورم در ناحیه لگن، پشت و ران‌ها، علایم مهمی نظیر جریان ادرار ضعیف و دردناک، ادرار وقفه دار یا با شروع آهسته و همچنین وجود خون در ادرار.

نشانه‌های عمومی سرطان که ممکن است مربوط به سرطان پروستات نیز باشد عبارتند از تهوع، استفراغ، درد ممتد، کاهش شدید وزن و خستگی.

جهت غربالگري سرطان پروستات توجه به علائم و بررسي PSA از سن 50 سال به بالا توصيه مي‌گردد. در صورت وجود هرگونه علامت توصيه به مراجعه به پزشك اولين اقدام مي‌باشد.